HET ANDERE KINDERBOEK
Al in een vroeg stadium van onze beschaving kregen boeken hun vorm, een vorm die gemakkelijk hanteerbaar is en eenvoudig te vermenigvuldigen. Gutenberg’s methode bevestigde dit feit alleen maar. In deze vorm heeft het boek de eeuwen onveranderd doorstaan al het meest functionele systeem voor informatie overdracht. Inmiddels zijn we gewend aan boeken, dozen gevuld met woorden, verhalen. Sommige boeken bevatten illustraties waardoor mensen en gebeurtenissen meer tot leven komen. In sommige gevallen (zoals in strips) verwisselen illustraties en tekst van functie, maar het resultaat is hetzelfde. Als we het boek beschouwen als een op zich zelf staande vorm, dan kan het niet alleen literatuur bevatten, maar ook iedere andere vorm van taal of systeem van tekens aan het papier toe ver trouwd. Boeken kunnen ook als een op zichzelf staand gegeven bestaan, zonder dat ze hoe dan ook aan het conventionele boek doen denken. Dat is juist wat het internationale project: ‘HET ANDERE KINDER BOEK’ wil bevorderen.
Het simpel weg ‘lezen’ van een boek moet plaats maken voor een benadering die het boek ziet als een op zichzelf staand gegeven, waarvan men de basiselementen moet herkennen en de functies begrijpen. Elk boek dat op deze manier vervaardigd is, vraagt een andere methode van lezen en doet een beroep op het aangeboren talent dat een ieder bezit om tekens en systemen van tekens te begrijpen en te creëren. Dit project sluit aan bij de opvoeding. Boeken zijn van groot belang voor de persoonlijkheidsvorming van het kind. Het is een van de eenvoudigste manieren om kinderen onze ervaringen en tradities door te geven. Het is erg belangrijk wie zorg draagt voor de informatie overdracht, maar nog belangrijke is de wijze waarop deze informatie over-dracht plaats vindt. Kinderen hebben weinig of geen direct contact met hedendaagse kunst en kunnen daarom alleen de geschiedenis van kunst leren kennen door educatie.
‘Het andere kinderboek’ is een poging het kind kennis te laten nemen van de problemen welke zich voordoen in de hedendaagse kunst.
Men hoopt hiermee te bewijzen dat zelfs de meest avant-garde kunstenaar die moderne kunst creëert dit kan doen met het kind in zijn gedachten en het hierbij in staat zal stellen deel te nemen aan het proces van het creëren van nieuwe waarden. Het zou nieuwe perspectieven kunnen openen voor zowel de kunst als het onderwijs.
Het ontwerp laat zien:
– dat kunst meer kan fungeren als een stimulans voor de ontwikkeling door het presenteren van nieuwe waarden dan door stereotiepen.
– dat kunst altijd een veranderingsproces ondergaat. Als we kunst als een gevestigd systeem van waarden benaderen dan bestaat de mogelijkheid dat we niet langer in staat zijn om het te begrijpen.
– dat als we kinderen in contact willen brengen met het creëren van nieuwe waarden, we de kunstenaar de mogelijkheid moeten geven de kinderen te confronteren met de avant-garde kunst.
Het idee van ‘Het andere kinderboek’ werd enthousiast ontvangen in de creatieve centra over de hele wereld. Aan de uitnodiging van ondergetekende die het idee lanceerde en de Remont Galerie die het evenement organiseerde, gaven meer dan 250 kunstenaars uit 29 landen gehoor en zonden 400 projecten in van speciaal ontworpen boeken. Dit, op mijn beurt, is opgedragen aan kinderen, onderwijzers, uitgevers en culturele instellingen. Ik hoop dat uitgevers het idee op hun juiste waarden willen schatten en eventueel enkele van deze projecten zullen uitgeven. Dit soort boeken zouden hun plaats moeten vinden naast klassieken als Álice in Wonderland’,’Peter Pan’ en ‘Pietje Bel’
Henryk Gajewski, september 1979
Film >>